پرورش قارچ صدفی یکی از منابع مهم درآمد زایی است. قارچ ها با برقراری شرایط پرورش به سرعت رشد می کنند. برای این کاشت باید به تهویه و نور محیط توجه ویژه داشته باشید و مدام آن ها را کنترل کنید.
برای پرورش قارچ صدفی در درجه اول نیاز به بستر سازی دارید. بستر سازی در محیط های بسته انجام می شود. کاشت قارچ صدفی را می توانید در بسیاری از محیط ها به شرط پوشش سقفی انجام دهید. البته در کنار این مکان ها باید از ویژگی های دیگری نیز بهره مند شد.
تکثیر قارچ صدفی نسبت با سایر قارچ ها ارزان تر بوده و بنابراین بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است. برای تولید قارچ صدفی باید امکانات زیادی را فراهم آورید. این موضوع شما را به رشد بهینه و مطلوب گیاه قارچ خواهد رساند.
مراحل پرورش قارچ صدفی
بسترسازی: اولین گام برای پرورش قارچ صدفی تهیه بستر کشت است. برای این بسترسازی از موادی مانند بقایای محصولات کشاورزی، بوته پنبه، خاک اره، کاه، چوب های جنگلی، بوته زیتون، کلش غلات، علف های هرز و …اسفاده می شود. البته بهترین بسترسازی با کلش غلاتی چون جو، گندم و ذرت و البته کاه انجام می گیرد.
آماده سازی سالن پرورش
برای تهیه محیط کشت، یک کارگاه مناسب با دیوار و کف سیمانی انتخاب کنید. رطوبت در این کارگاه باید در همه جا وجود داشته باشد. ضمن اینکه دیوارهای آن با نایلون یا پلاستیک پوشش داده شده باشد. کف سالن باید از شیب مناسب برخوردار باشد. این مسئله برای روان شدن آب اضافی به سمت چاه منظور می گردد. برای برقراری رطوبت در این فضا می توان از فاصله ۳۰ سانتی متری از سقف، لوله های آب با قطر یک سانتی متر را عبور داد و این لوله کشی را در سرتاسر دیوارها منظور کرد. بر روی این لوله های پلاستیکی باید در هر ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر یک سوراخ نسبتاً ریزی به وجود آورد. بهتر است این کار را با سوزن انجام دهید. برای جلوگیری از تولید قارچ صدفی بیمار گونه باید درب ورودی سالن را با آب آهک به شکل مطلوبی از آلودگی ها پاکسازی کرد.
- این شرایط رطوبتی دمای سالن را پایین می آورد و شرایط پرورش قارچ صدفی را ایجاد می کند.
- ابتدا کاه و کلش غلات یا هر آن چه که برای بستر کشت تدارک دیده اید را کاملاً خرد کنید. یعنی ساقه های آن باید برابر با ۵ تا ۷ سانتی متر باشد.
- موادی که برای بسترسازی انتخاب کرده اید، در یک فضای انتخابی مانند حوض خیس کنید. برای خیس خوردن آن ها به یک تا ۵ ساعت نیاز دارید. البته می توان از آب پاش دستی برای این خیس کردن استفاده کرد.
ضدعفونی کردن
برای از بین بردن میکروب و آلودگی ها باید مواد بسترسازی با بخار داغ ضدعفونی شوند. برای این کار از بشکه مخصوص استفاده کنید. این بشکه دارای یک شیر تخلیه است. درون بشکه آب بریزید و آن گاه یک چهارپایه برای گذاشتن صافی کلش غلات و کاه در داخل بشکه بگذارید. با بخار کردن آب داخل بشکه، عمل ضدعفونی کردن مواد بستر کشت نیز برای پرورش قارچ صدفی انجام می شود. زمان لازم برای این ضدعفونی یک ساعت بعد از به جوش آمدن آب است. حالا کاه ها را بیرون آورده و بر روی سینی پهن کنید.
اتاق را ضدعفونی کنید: اتاق را با بستن سوراخ ها و تمیز کردن کف ضدعفونی کنید. برای پاکسازی سالن یا اتاق کشت باید از آب آهک برای شستشوی کف و یا دیوارها استفاده کرد. بعد از این شست و شو، درها را به مدت ۲۴ ساعت بسته نگه دارید و آن گاه آن ها را برای ورود هوای تازه به داخل سالن باز کنید.
مواد بسترسازی و بذر قارچ
بعد از خارج کردن کاه و کلش غلات از بشکه ضدعفونی باید برای هر ۱۰۰ کیلوگرم کاه خشک شده، مقداری پودر یونجه در حد ۱۰۰ گرم، ۵ کیلوگرم کربنات کلسیم، یک کیلوگرم سولفات کلسیم فراهم کرد و آن گاه این نسبت ها را با هم مخلوط نمود. در نهایت بذر قارچ را به مخلوط تهیه کرده اضافه کنید. شما باید از ۲۵ تا ۳۰ گرم بذر قارچ در هر یک کیلوگرم کاه استفاده کنید. به عنوان مثال اگر ۱۰۰ کیلوگرم کاه دارید، باید از ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ گرم(۲٫۵ تا ۳ کیلوگرم) بذر قارچ استفاده کنید.
مواد میکس شده را به درون کیسه های پلاستیکی هدایت و آن گاه کیسه های پلاستیکی را در فضای سالن آویخته سازید. برای این آویزان کردن از یک داربست، میله آهنی یا چوب استفاده کنید. البته به جای کیسه پلاستیکی می توانید از تورهای پلاستیک یا سبد گل و … برای کاشت قارچ صدفی استفاده کنید.
کیسه های برابر با ۵ تا ۶ کیلوگرم با ابعاد ۴۵*۷۰ تهیه می گردند و کیسه های ۴۵*۹۰ نیز باید وزنی معادل ۹ تا ۱۱ کیلوگرم داشته باشند. حالا زمان انتظار فرا رسیده است. باید منتظر بمانید تا رشد قارچ ها بر روی کیسه نمایان شود. بذر انتخابی شما باید از مرکز باغبانی معتبر و یا موسسات جهاد کشاورزی فراهم شده باشد. در این صورت می توان از نتیجه کشت خود مطمئن بود. اگر پرورش قارچ صدفی برای شما در حکم یک منبع درآمد است، حتماً در انتخاب بذر با افراد متخصص مشورت کنید و از آن ها کمک بگیرید.
حفاظت از کیسه ها
بعد از این، تنها کاری که می توان برای رشد قارچ صدفی انجام داد، کنترل عوامل محیطی است. با رویت قارچ توده ای سفید بر روی کیسه، بدانید نحوه کار شما تا به الآن خوب بوده و بعد از این باید شرایط را در دست بگیرید. از زمان دیدن این توده های سفید تا روز سوم باید دمای محیط برابر با ۲۰ درجه سانتی گراد، تهویه به شکل آرام و رطوبت نیز بین ۸۵ تا ۹۰ درصد حفظ گردد. برای ثابت نگه داشتن رطوبت و دما از دماسنج و رطوبت سنج استفاده می شود. انتهای کیسه باید سوراخ هایی داشته باشد تا آب مازاد آن خارج گردد.
فعلاً به نوردهی احتیاجی نیست. بعد از طی شدن ۳ تا ۸ روز، ۲۰ تا ۳۰ برش به اندازه ۲ سانتی متر به شکل ضربه دری رو کیسه می زنید. در این هنگام نیز باید با همان ۲۰ درجه سانتی گراد دما، ۸۵ تا ۹۰ درصد رطوبت و تهویه نرم ادامه دهید. این برش های ضربه دری باید با کاتر یا چاقوهای تمیز و ضدعفونی شده ایجاد گردد. برای ضدعفونی کردن کاتر یا چاقو از الکل کمک بگیرید. بعد از طی شدن ۸ روز دیگر باید ۲۰ برش جدید به کیسه اضافه کنید.
حالا حدود ۷۰ درصد از سطح کیسه قارچ با پوشش قارچ صدفی رویت می گردد. با گذشت ۱۷ تا ۲۱ روز، شرایط محیطی را با دمای محدوده ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی گراد و رطوبت ۹۰ درصدی حفظ کنید. نوردهی در این مرحله لازم می گردد. قارچ برای تکمیل پرورش خود به ۱۶ ساعت نور در طی ۲۴ ساعت نیاز دارد که باید تامین گردد.
برای پرورش و نگه داری از قارچ صدفی نکات زیر را در نظر داشته باشید
- دما زمانی که از ۱۷ درجه کمتر شود، بافت کلاهک قارچ تیره می گردد.
- اگر در نوردهی و تهویه مناسب برای پرورش قارچ صدفی کوتاهی کنید، ساقه قارچ بلند و کلاهک آن کم سطح خواهد شد.
- شوک حرارتی از الزامات کاشت قارچ صدفی و البته شکل گرفتن کلاهک قارچ است. این موضوع یعنی این که شما در برهه ای از زمان دما را ۲ تا ۳ درجه به شکل ناگهانی در مدت کمی افزایش و آن گاه به شرایط نرمال برگردانید.
- برای آبیاری از ریختن آب بر روی کلاهک به طور مستقیم خودداری کنید.
در این مطلب نحوه کاشت قارچ صدفی و پرورش آن به همراه نکات مهم ارائه شد. شما عزیزان در صورت تمایل و علاقه مندی می توانید با مراجعه به لینک کاشت قارچ دکمه ای و کاشت قارچ دنبلان از مطالب مشابه در سایت سبزانه دیدن بفرمایید و به معلومات خود در این زمینه اضافه کنید.