گلپر از گیاهان معطری است که علاوه بر بوی خوش، خواص قابل توجهی دارد. این گیاه در دسته گیاهان دارویی سودمند قرار می گیرد. در این مطلب کاشت گلپر و نحوه نگه داری از آن را توضیح داده ایم.
کاشت گلپر به عنوان گیاهی که از تمام بخش های آن استفاده می شود، اهمیت می یابد. طعم و بوی خوش آن نیز سبب شده که در بسیاری از چاشنی ها، سس ها و غذاها از گلپر استفاده می شود. این گیاه معطر گاهی همراه با اسفند سوزانده می شود که در این صورت عطر فوق العاده ای را در فضا منتشر خواهد ساخت.
کاشت گلپر ابتدا به عنوان یک گیاه معطر برای نوشیدنی و غذاها مورد توجه قرار می گیرد. نام علمی این گیاه Heracleum persicum می باشد. گیاهی چند ساله از نوع علفی است. این گیاه به شکل خودرو در حواشی و نواحی کوهستانی ایران دیده می شود. بومی کشور ایران است اما ریشه اروپایی دارد و به همین دلیل برای کاشت گلپر نیاز به شرایط خاص آب و هوایی نیست.
از گروه خانواده چتریان قلمداد می شود. در بسیاری از آشپزخانه ها به عنوان ایفاگر نقش ادویه وارد شده است. گلپر بعد از کامل کردن سیکل رشد خود، برای مورد استفاده قرار گرفتن به عنوان ادویه آسیاب می شود. دانه های گلپر در شکل بسیار نحیفی دیده می شوند. طعم این گیاه تندی است و نوع پودر شده آن برای مصرف آشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرد.
پودر گلپر در بسیاری از سس های خوشمزه استفاده می شود. ضمن اینکه برای تهیه بسیاری از ترشی ها از همین پودر تند و معطر بهره مند می شوند. این گیاه چند ساله مانند گیاهان دیگر در فصل زمستان دوران خزان خود را تجربه می کند و برگ و ساقه خود را از دست می دهد. ریشه های آن در دل خاک باقی می مانند و در بهار سال بعد جوانه خواهند زد.
نحوه کاشت گلپر
گلپر در ناحیه ساقه پوک و توخالی بوده و برگ هایی به شکل گل کلم دارد. گل آن نیز شبیه به آن چه که در کاشت باریجه دیده می شود، از نوع چتری می باشد. رنگ آن سفید و بعد از مدتی این گل ها تبدیل به میوه ای به شکل سکه با رنگ سفید می گردند که این میوه همان گلپر می باشد. میوه تولیدی بسیار نازک بوده و بوی بسیار خوبی دارد.
برگ و ساقه گلپر را با نام گلپر ترشی می شناسند و این قسمت از گلپر نیز مانند میوه آن دارای فواید بسیاری است. طبع گلپر گرم می باشد و به همین خاطر در خوراک سردی چون ترشی، نوشیدنی مانند دوغ و … مورد استفاده قرار می گیرد. تمام این ویژگی ها و خواص می تواند ما را به نگه داری و کاشت گلپر در منزل علاقه مند سازد.
دمنوش گلپر نیز در نوع خود یگانه است و به خاطر بوی خوش بسیار مورد توجه قرار می گیرد. ریشه ضخیم این گیاه از خصوصیات بارز آن می باشد. این گیاه در سال اول رشد خود ساقه کوچکی دارد و از نظر ارتفاع به ۳۰ تا ۹۰ سانتی متر می رسد. گلپر در سال دوم از نظر فضایی حجم و ارتفاع بیشتری را می طلبد. از نظر قدی این ارتفاع به ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی متر می رسد و برگ های آن نیز حجیم می گردد.
ریشه ضخیم این گیاه ما را به یاد کاشت هویج می اندازد. چون بسیار شبیه به یک هویج کمرنگ می باشد. برای کاشت گلپر باید فضای مربوطه را در نظر داشته باشید. چون این گیاه فضای بسیاری را برای رشد و تکامل نیاز دارد. در سال دوم مساحت در نظر گرفته شده برای گلپر برابر با ۳۰ تا ۱۲۰ سانتی متر خواهد بود.
کاشت گلپر به سادگی قابل انجام است. بهترین و آسان ترین روش پرورش گلپر، کاشت از طریق بذر می باشد. این گیاه از نظر پرورش و پراکنش بذر، قابلیت مناسبی دارد. ضمن اینکه بذرهای بالغ زیادی از خود تولید می نماید. این موضوع شرایط پرورش گلپر برای سال آینده را فراهم خواهد کرد.
گلپر را به شکل سالانه کشت بفرمایید. ۲ سال بعد از کاشت گلپر, امکان ثمردهی و رویت گل ها وجود خواهد داشت. بعد از این دو سال گیاه به پایان عمر خود می رسد و برای حفظ ثمرات می توان آن را معلق و خشک نمود. در این صورت امکان بهره مندی از بذر و ثمره آن فراهم خواهد شد.
در آب و هوای سرد، نگه داری گلپر را در خانه امتحان کنید. ابتدا آن ها را در خزانه منزل نگه داری و بعد از رسیدن ساقه ها به ارتفاع ۱۰ سانتی متر، انتقال به محیط اصلی کشت را انجام دهید. بذرهای فراهم شده باید در عمق نیم سانتی متری خاک کاشته شوند. بعد از جای گذاری بذر، باید پوشش نازکی از خاک بر روی بذرها قرار بگیرد.
برای جوانه زدن بذرهای گلپر، چند هفته منتظر بمانید. برای کاشت بذرهای گلپر ابتدای پاییز یا آخر تابستان را انتخاب کنید. ابتدای بهار نیز برای کشت گلپر پیشنهاد می گردد. اگر می خواهید بیشتر جوانه های شما به گیاه بالغ تبدیل شوند، آن ها را از سرما به دور نگه دارید و اجازه دهید رشد و جوانه زنی خود را در خزانه تجربه کنند. برای شانس بالای جوانه زنی از بذرهای درشت و مناسب تر استفاده کنید.
انتقال جوانه گلپر باید به موقع انجام شود. بنابراین این جوانه نباید خیلی بزرگ باشد. چون در این صورت عمل انتقال مشکل می گردد. فواصل بین این جوانه ها پس از انتقال باید ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر باشد. فواصل بین ردیف کشت باید درحد ۹۰ سانتی متر منظور گردد.
این گیاه خیلی آفتاب دوست نیست و به همین خاطر در محدود نیم سایه رشد قابل توجهی را از خود نشان می دهد. به آب و هوای خنک تمایل دارد. اگر این گیاه را در فصل تابستان با نور مستقیم می کارید، حتماً برای آن سایبان در نظر بگیرید. چون حرارت و دمای بالا برای این گیاه مضر است.
در خاک های غنی و نمدار رشد خوبی را ارائه می کند. برای نتایج مطلوب از کاشت گلپر, بهتر است خاک آن را در نوع کمی اسیدی انتخاب کنید. مقاومت نسبت به خشکی ندارد. بنابراین بر رطوبت خاک کنترل داشته باشید و اجازه ندهید خشک شود.
قبل از کاشت گلپر, زمین را برای آن آماده و از طریق شخم هوا دهی کنید. خاک زهکشی شده برای گیاه گلپر اولویت دارد. نور نیز برای رشد گلپر باید به قدر لازم و کافی در دسترس باشد. علف های هرز برای این گیاه بسیار آزار دهنده و رشد آن را متوقف می کند. از رشد علف هرز در اطراف گلپر جلوگیری نمایید.
سال دوم سال گلدهی گیاه است. بنابراین باید ساقه گیاه در آخر سال اول هرس شود. برای آبیاری گیاه از روش آب دادن به شکل ملایم و پایه ای استفاده کنید. چون این روش از بیماری قارچی ممانعت می کند.
برداشت گیاه گلپر
برای برداشت ساقه و برگ گلپر زمان قبل از گلدهی را انتخاب کنید. برای برداشت ریشه نیز اواخر فصل پاییز را در نظر داشته باشید. ریشه را بعد از اتمام سال اول کاشت گلپر برداشت نمایید.
در حین برداشت باید توجه لازم را برای حفظ ریشه داشته باشید. در ادامه می توانید به لینک کاشت رازیانه و پرورش رزماری از انواع گیاهان دارویی مراجعه کنید و از مطالب مفید دراین زمینه نیز بهره مند شوید.