استویا را با نام شیرین برگ می شناسند. از گیاهان متعلق به گروه کاسنیان می باشد. معمولاً ارتفاع آن به یک متر می رسد. این گیاه برای طعم دار کردن چای، نوشابه، نوشیدنی و دارو استفاده می شود. خواص درمانی این گیاه باعث شده تا کاشت استویا مورد توجه قرار بگیرد. در ادامه روش های کاشت و نگه داری این گیاه را آموزش خواهیم داد.
علت نام گذاری شیرین برگ بر روی گیاه به دلیل داشتن طعم شیرین و فوق العاده می باشد. بعد از کاشت استویا می توان شاهد رشد و نموی ۵ ساله از آن باشید. این گیاه به طور بومی به آمریکای جنوبی برمی گردد. محیط زندگی این گیاه نشان می دهد که مقاومتی در برابر سرما ندارد. از استویا برای جایگزین شدن با شکر استفاده می شود و همین مسئله سبب بروز طعمی متفاوت در نوشیدنی خواهد شد.
کاشت استویا همراه با نکات نگه داری
در مقالات گذشته به بررسی نحوه کاشت باریجه، کاشت شاهدانه و کاشت رزماری و برداشت هر کدام پرداختیم. در این مطلب روش کاشت گیاه استویا را بررسی می نماییم. نام علمی این گیاه Stevia Rebaudiana می باشد و در مناطقی از بریزیل و پاراگوئه آن را به نام برگ عسلی(Honey Leaf) می شناسند. کاشت استویا هم از نظر اقتصادی و هم از نظر علمی بسیار مورد توجه است.
ژاپن اولین کشوری بود که این گیاه را به عنوان شیرین کننده صنایع دارویی و غذایی به کار برد. این مسئله باعث شد کشت شیرین برگ در نواحی دیگری چون تایلند، مالزی، چین، کره جنوبی و سنگاپور توسعه یابد.
اگر چه میزان شیرینی این گیاه معادل ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر نیشکر و چغندرقند است اما به دلیل جذب پایین منجر به کاهش قند خون می گردد.
شرایط محیطی کاشت استویا
کشت استویا بیشتر در مناطق جنوب کشور انجام می گیرد. این گیاه گرما دوست است و اگر قرار باشد در نواحی سردسیر کشت شود، حتما باید شرایط لازم برای پرورش آن در گلخانه فراهم شود. این گیاه در مناطق بسیاری از ایران کشت می شود. معمولاً در مناطق گرمسیری با برقراری شرایط آبرسانی امکان رشد و نمو برای گیاه فراهم می شود. تهران، سمنان، استان های مرکزی، خراسان و… شرایط مناسبی برای کاشت استویا دارند.
این گیاه نسبت به کوچکترین سرما واکنش نشان می دهد. در شرایط نور و گرما رشد خوبی دارد. از آب فراوان گریزان است و با این شرایط از بین خواهد رفت. یعنی باید رطوبت لازم برای رشد و نمو آن فراهم باشد اما در سایه نباشد. یعنی گلدان استویا را در منطقه ای آفتاب گیر قرار دهید.
مراحل کاشت استویا
بذر استویا را باید در محیط گرم بکارید. اگر منطقه شما کوهستانی است، باید این گیاه را شش هفته قبل از طی شدن آخرین سرمای زمستان در منزل بکارید اما در منطقه گرم این محدودیت زمانی وجود ندارد. به همین دلیل می توانید در هر زمان که مایل باشید، آن را بکارید.
برای بذر استویا یک گلدان ۸ سانتی متری نیاز دارید. برای گیاه استویا باید از خاک شل استفاده کنید. گلدان را با ترکیب ۵۰ درصدی از پیت ماس و پرلیت پر کنید. این دو نوع خاک قبل از پر کردن گلدان باید کاملاً ترکیب شوند. بهتر است در کف گلدان برای زهکشی مناسب، سوراخ هایی ایجاد کنید.
خاک شما قبل از آغاز کاشت، باید رطوبت لازمه را داشته باشد و خشک نباشد. زهکشی مناسب موجب عدم باتلاقی شدن و ماندن آب در گلدان خواهد شد. برای کاشت استویا, بذر انتخابی را بر روی خاک بگذارید. آن گاه با فشار دست، بذر را به داخل خاک بفرستید. این کار باید به نحوی انجام شود که بذر کاشته شده به خاک بچسبد. یک لایه پرلیت با ضخامت کم آماده و بر روی بذر بریزید. مراقب باشید که جایگاه بذر عوض نشود. گلدان را باید در نور مستقیم قرار دهید. بعد از کاشت حتماً سطح خاک را آب پاشی کنید.
دمای لازمه برای کاشت استویا معادل ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتی گراد است. برای برقراری شرایط جوانه زدن، باید با یک پلاستیک شفاف روی گلدان را ببندید. این کار روند جوانه زدن را سرعت می بخشد و مانع از خارج شدن رطوبت موجود در خاک می گردد.
در این مدت به هیچ عنوان اجازه ندهید خاک رطوبت خود را از دست دهد. بهتر است دو بار در طی روز خاک را آبیاری کنید. خشک شدن خاک در این زمان، صدمات جبران ناپذیری به گیاه وارد می سازد. این آب باید به اندازه ای به گیاه اضافه شود که تنها بخش فوقانی گیاه را در یک سانتی متری مرطوب کند. آب پاشی را با آب پاش انجام دهید. این کار سبب عدم جا به جایی بذر می گردد. فراموش نکنید که بذر استویا در این وضعیت تحت هیچ شرایطی نباید جا به جا شود.
بعد از گذشت ۱۰ یا ۱۵ روز احتمالاً شاهد سربرآوردن جوانه ها خواهید بود. در نواحی سرد برای انتقال جوانه های استویا به فضای باز، باید به مدت ۲ ماه منتظر بمانید تا احتمال بازگشت سرما به طور کامل از بین برود. برای مناطق گرمسیر می توانید کشت استویا را در اواخر فصل پاییز انجام دهید.
برای کاشت استویا باید یک محیط آفتاب گیر با کمترین شرایط سایه را انتخاب کنید. خاک انتخابی شما برای پرورش استویا باید از مواد ارگانیک انتخاب شده باشد و شرایط زهکشی خوبی داشته باشد. نهال های استویا را در فواصل ۳۰ تا ۶۰ سانتی متری کنار هم بگذارید.
نکات مهم در تکثیر استویا
- این گیاه باید از سرما به طور کامل حفظ گردد.
- خاک های غنی و لومی مناسب ترین گزینه برای پرورش شیرین برگ هستند.
- برای کاشت شیرین برگ مقداری کمپوست یا مالچ به خاک آن اضافه کنید تا رطوبت موجود در خاک از دسترس گیاه خارج نشود.
- این گیاه برای پرورش به مقدار کمی نیتروژن نیاز دارد. این نیتروژن به شکل تدریجی توسط کود ارگانیک آزاد می شود.
- خاک شما باید از شرایط زهکشی ایده آل برخوردار باشد.
- رطوبت لازم را برای خاک در ماه های تابستانی فراهم کنید.
- در محیطی که شرایط نور در آن برقرار نبوده، باید محصول برداشتی خشک شود.
- شما در هر هکتار زمین به منظور برداشت محصول، جمع آوری و کیسه کردن محصول، آبیاری و خشک کردن به سه نفر نیاز دارید.
- زمان برداشت استویا، ماه شهریور و مهر می باشد.
- گیاه استویا را به شکل کامل با برگ و شاخه خشک می کنند و بعد از خشک شدن، برگ ها را از آن جدا می سازند.
- در فصول سرد از کف بر برای حفاظت گیاه استفاده می شود.
- برداشت گیاه به شکل برش ۵ تا ۷ سانتی متری از سطح زمین با قیچی باغبانی انجام می شود.
امیدواریم مطالب جمع آوری شده شناخت دقیقی از مراحل کاشت استویا در اختیار شما قرار داده باشد و بتوانید این گیاه را به شکل ذکر شده و همراه با نکات ضروری در محیط منزل بکارید و از خواص آن بهره مند شوید. در صورت تمایل می توانید بر روی لینک کاشت گیاهانی با خواص درمانی مانند باریجه و قارچ دنبلان کلیک کنید تا با سایر مطالب مرتبط در سایت سبزانه آشنا شوید.