راهنمای پرورش گل ساعتی و نکات مهم مراقبت از این گیاه

گل ساعتی گیاهی زینتی است که سرعت رشد بالایی دارد و ساقه های بالا رونده آن امکان قلمه گرفتن از آن را آسان می کند. دارای بوته ای بلند و برگ های بیضی شکل است، علت این نامگذاری وجود گل های درشتی است که به شکل ساعت می باشند. این گل ها تنوع رنگی دارند و در رنگ های قرمز، ارغوانی و بنفش دیده می شوند. به دلیل شیوه رشد این گیاه به آن پیچ ساعتی نیز می گویند. زیرا ساقه گیاه عادت دارد به تنه درختان مجاور بچید و بالا برود این گل شاخه های بالارونده دارد و برای این کار از درختان اطرافش کمک میگیرد. رنگ میوه هایش سبز و زرد است. برخی از افراد از پرورش گل ساعتی برای استفاده دارویی بهره می برند زیرا برگ، میوه و گل های این گیاه خاصیت دارویی دارند.

گل ساعتی با نام انگلیسی PASSION FLOWER یک گل زینتی و دارویی زیبا است، که به دلیل تراکم بالای شاخ و برگ هایش در در ساخت آلاچیق و حصار مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از مردم به دلیل داشتن گل های زیبا به پرورش این گیاه در باغچه خود می پردازند. می توان گفت این گیاه یکی از انواع گل مناسب باغچه می باشد. این گل زیبا بومی مناطق استوایی آمریکا و آفریقا می باشد. این نوع از گل ها نسبت به سرما و نمک خاک مقاوت خوبی از خود نشان می دهند. این گیاه در تابستان های گرم قادر به رشد خوبی نیست. البته گل ساعتی زرد یک گونه گرمسیری می باشد و باید از آن در برابر سرما محافظت کرد. بهتر است از گل ساعتی به رنگ بنفش هم در برابر آب و هوای سرد محافظت کرد تا رشد خوبی داشته باشد. دو نوع پروانه گورخری و پروانه خلیجی به این گل ها علاقه بسیاری دارند و اصولا در اطراف این نوع از گل ها پرسه می زنند.

پرورش گل ساعتی

گل ساعتی برای رشد مناسب خود نیاز دارد تا ۱۵۰ روز از سال در برابر یخ زدگی محافظت شود تا به رشد دلخواه برسد. بهتر است در زمستان گل ساعتی را با خاک یا مالچ بپوشانیم تا سرما موجب یخ زدگی گل ها و آسیب به آن ها نشود، این گیاه برای سپری هر چه بهتر رشد خود به تابش نور خورشید نیاز دارد. وجود سایه بر روی گل رشد رویشی همراه دارد، که موجب کاهش گلدهی گیاه می شود و به طبع عملکرد دارویی گیاه تحت تاثیر قرار می گیرد. در نتیجه نور کامل خورشید مناسب ترین راه برای داشتن یک گل ساعتی چند ساله ی همیشه سبز و شکوفا است. برای رساندن مواد و عناصر لازم به گل باید در سال، دو تا سه مرتبه به کوددهی آن اقدام کنید. این گیاه حاوی فلاونوئید و آلکالوئیدهای گروه هارمالا و اسید سیانیدریک است، در میوهٔ آن اسید سیتریک و نیز پرولین، مالتول و اتل مالتول است.

روش صحیح کاشت

برای پرورش گل ساعتی و کاشت این گیاه ابتدا مکانی را انتخاب کنید که دارای شرایط مناسب از قبیل نور کافی و خاک زهکشی شده باشد. اوایل بهار زمان مناسبی برای کاشت این گیاه می باشد در زمان کاشت به خاک کمپوست و کود اضافه کنید، لازم تا با گذشت ۶ تا ۸ هفته دوباره به کوددهی خاک این گیاه بپردازید. یک روش آسان برای کاشت این گیاه استفاده از قلمه آن است که در اوایل تابستان از گیاه بالغ جدا شده باشد . ریشه زنی قلمه این گیاه ممکن است تا سه ماه طول بکشد. اگر برای کاشت این گیاه از بذر آن استفاده می کنید باید قبل از کاشت به مدت ۱۲ ساعت دانه ها در آب خیس بخورند و بعد از آن کاشته شوند. کاشت گیاه با بذر مقداری قابل توجهی زمان بر است و ممکن است تا یک سال به انظار بنشینید تا جوانه زنی اتفاق بیفتد پس صبور بودن در این راه بسیار مهم است. می تواند در این یکسال از گیاه در خانه نگهداری کنید و بهار آینده به کاشت آن در بیرون از خانه اقدام کنید.

قلمه زنی

برای تکثیر این گیاه می توانید از قلمه زنی استفاده کنید، ابتدا باید ساقه ای مناسب از گیاه را به طول تقریبی ۱۰ سانتی متر از یک گیاه بالغ جدا کنید و برگ های پایینی گیاه را از ساقه آن جدا کرده و انتهای قلمه را در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید و آن را کاملا به پودر آغشته کنید، گلدانی مناسب انتخاب کرده و آن را با کمپوست بذر پر کنید، حالا می توانید قلمه خود را در گلدان بکارید. تا ریشه دادن گیاه تقریبا یک ماه زمان نیاز است در این مدت باید گلدان در دمایی بین ۱۸ تا ۲۰ درجه باشد. پس این که ریشه های جدید پدیدار شدند خاک گلدان را در دوره های منظم با کود مایع تغذیه کنید و مطمئن شوید گیاه از نور کافی برخوردار است. این مراقبت تا اوایل زمستان باید ادامه داشته باشد. می توانید با شروع زمستان که دوه استراحت گیاه است و رشد آن کاهش پیدا می کند مقدار آبیاری را کاهش دهید، این کاهش نباید ناگهانی و در مقدار زیاد باشد. در بهار باید گیاه را به یک گلدان بزرگتر انتقال دهید که با کمپوست پر شده باشد. انتقال گیاه در زمان گلدهی به گلدان دیگر خیلی منطقی به نظر نمی رسد، پس تا حد امکان از جابه جایی گیاه در زمان گلدهی به گلدان دیگر پرهیز کنید تا در پرورش گل ساعتی موفق تر باشید.

نور و دما

این گیاه در محیط های آفتابی و گرم رشد بهتری دارد و از آن در برابر سرما باید محافظت شود، قرار گرفتن گل در سایه حمله آفات را به همراه دارد، با قرار گرفتن گیاه در سایه میزان گلدهی و ترکیبات دارویی آن کاهش پیدا می کند. به دلیل علاقه زیاد این گل به نور اکثرا شاهد رشد آن بر روی دیوار های جنوبی هستیم. تابش نور صبگاهی نسبت به نور عصر برای رشد این گیاه مفید تر است. لازم به ذکر است که گرمای شدید در تابستان می تواند موجب شود تا گیاه در فصل میوه دهی محصولی نداشته باشد. برای جلوگیری از ریزش میوه آن بهتر است دمای هوا در تابستان را برای گلدان خود کنترل کنید. در پرورش گل ساعتی باید توجه داشته باشید که نور آفتاب ۴ تا ۶ ساعت به گیاه بتابد و مانعی برای تابش نور به گیاه نباشد وجود سایه در اواسط روز می تواند به رشد گیاه کمک کند. اگر در تابستانها در نیمه روز بر روی گیاه سایه بیفتد می تواند تا دمای ۳۵ درجه را نیز تحمل کند، به خاطر داشته باشید با افزایش دمای محیط گلدهی دچار اختلال می شود و می تواند ریزش غنچه ها را به دنبال داشته باشدف می توانید با آبیاری منظم به تقویت گیاه خود در شرایط گرم کمک کنید.

آبیاری

با خشک بودن خاک این گل زیاد دوام نخواهد آورد، و برای گلدهی به خاک مرطوب و آبیاری کافی نیاز دارد. گیاهانی که در گلدان پرورش داده می شوند نسبت گیاهان کاشته شده در باغچه به آبیاری با فواصل کمتری نیاز دارند و نیاز آن ها به آبیاری بیشتر است. در زمستان لازم است تا مقداری آبیاری گیاه را کاهش دهید و از ریشه در برابر پوسیدگی بر اثر جمع شدن آب جلوگیری کنید. می توان گفت در فصل سرد سال تا خشک شدن خاک باید صبر کرد و پس از آن مجددا به ابیاری اقدام کرد تا ریشه گیاه آسیب نبیند.

زمستان گذرانی

در پرورش گل ساعتی باید بدانید، این نوع از گیاهان نیمه سبز هستند و در بیشتر طول سال سبز می باشند و کاهش و توقف رشد در زمستان طبیعی می باشد و جای نگرانی ندارد. برای فراهم کرد شرایط استراحت گیاه مکانی سرد و خشک با تاریکی نسبی نیاز است. با از دست دادن برگ ها در شرایط استراحت و کاهش رشد نیاز به آبیاری کاهش می یابد و می توان هر چهار هفته یک بار گیاه را آبیاری کرد. با شروع فصل بهار گلدان خود را به مکانی روشن تر و با دمای بیشتر منتقل کنید و تعداد دفعاتد آبیاری را افزایش دهید تا به رشد سابق خود برسد. این انتقال را با داشتن صبر کافی انجام دهید و قرار گرفتن گل را به صورت ناگهانی در برابر نور مستقیم وزیاد به آرامی انجام دهید تا گیاه شما آسیب نبیند،در مورد زمستان گذرانی گیاهانی که در فضای باز نگهداری می‌شوند کافی است که بعد از خزان برگها، ساقه‌ها را از نزدیکی سطح خاک قطع کرد و سپس به ضخامت ۱۰-۱۲ سانتیمتر بر روی طوقه خاک برگ یا کود پوسیده دامی ریخت تا قسمت‌های زیرین از یخزدگی زمستانه محافظت شوند.