گیاه کاکتوس به دلیل ظاهر متفاوت و نگهداری آسان طرفداران بسیاری دارد اما با بهترین مراقبت ها هم ممکن است شاهد پژمرده شدن کاکتوس خود باشید. این پژمردگی با فرا رسیدن دوره استراحت گیاه طبیعی است، اما اگر در دوره خواب زمستانی نباشد باید علت آن را یافته و در صدد رفع آن برآیید.
گیاه کاکتوس به دلیل نگهداری آسان و وجود گونه های متفاوت یکی از پرطرفدار ترین گیاهان آپارتمانی است. علارغم شرایط نگهداری آسان برای رشد و ادامه حیاط خود به برطرف شدن دسته ای از نیاز ها وابسته است. نباید به دلیل داشتن مقاومت زیاد از نیاز ها و مراقبت کردن از این گیاه غافل شویم چرا که این گیاه مانند تمام گونه های دیگر ممکن است به بیماری و آفات دچار شود و از ادامه رشد باز بماند. پس بهتر است دلایل پژمرده شدن کاکتوس و راه درمان آن را بدانیم.
دلایل زیادی برای پژمرده شدن کاکتوس وجود دارد همچون مشکل در آبیاری و یا نور زیاد اما برای جلوگیری از این پدیده و شل شدن این گیاه باید ابتدا مشگل را پیدا کرد و سپس برای حل آن اقدام کرد تا شانس زندگی طولانی مدتی برای گیاه خود فراهم کنید. این گیاه اصولا دارای ظاهر زیبا و گوشتی و خار دار است. این گیاه از تیره میخک سانان است. در ابتدا تنها در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می‌کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط مردم پراکنده شده اند. این گیاه در هنگام بارش باران آب را در خود ذخیره می کند و به دلیل ظاهر متفاوت و به لطف خار هایش می تواند این آب را تا مدت ها در خود نگه دارد و در ماه های خشک از ذخیره خود برای بقا استفاده کند.
جلوگیری از پژمرده شدن کاکتوس و شل شدن این گیاه
پژمرده شدن کاکتوس می تواند به دلیل آبیاری کم یا بیش از حد باشد حشرات نور و دمای نامناسب نیز در این پژمردگی دخیل هستند.
آبیاری
تمام گیاهان برای ادامه حیات خود به آبیاری نیازمند هستند و کاکتوس نیز از این مسئله مستثنی نیست، هرچند این گیاه به آب یاری کمتری نیاز دارد اما کم آبی موجب می شود تا انرژی کافی برای رشد را نداشته باشد و ساقه گیاه ضعیف شود در نتیجه با کاکتوسی پژمرده و ساقه افتاده یا خم شده آن رو به رو شویم. نیازی نیست تا در فصل زمستان مانند فصل های گرمتر آبیاری زیادی داشته باشید اما روند آبیاری را متوقف نکنید تا به رشد گیاه صدمه نخورد و خشک نشود. با آبیاری نکردن در زمستان مقداری از ریشه ها خشک می شوند و از بین می روند و با آمدن تابستان و دریافت آب بیشتر گیاه دچار یک شوک می شود. چنانچه در زمستان آب یاری را کاهش می دهید اطمینان حاصل کنید، گیاه در دمای خنک تری قرار دارد اما مواظب باشید، تا دچار سرمازدگی نشود.
دمای نگهداری از آن نباید زیاد سرد باشد و تنها کافی است تا کمی خنک تر باشد. مدت زمان خشک شدن خاک گلدان به شما نشان می دهد تا بدانید در هفته به یک بار آب یاری نیاز است یا دوبار، با خشک شدن خاک گلدان می توانید دوباره به آبیاری مجدد اقدام کنید. خارج شدن آب اضافی از گلدان حاکی از زهکشی مناسب است و در سلامت گلدان بسیار تاثیر می گذارد اما اگر آب اضافی وجود نداشت مشگل در زهکشی نامناسب است. با آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه گیاه خواهید شد. اگر نمی دانید علت پژمردگی از کم آبی است یا آبیاری بیش از حد لازم است گیاه را از گلدان خارج کرده و ریشه آن را بررسی کنید. اگر زود متوجه مشگل شوید و درصدد رفع آن برآیید گیاه شما می تواند نجات یابد. ریشه قهوه ای و لزج که ظاهر نامتعارفی دارد نشانگر پوسیدگی ریشه است برای حل این مشگل کاکتوس را یک شب در اتاق روشن و گرم بگذارید تا صبح روز بعد ان را در گلدان جدیدی با خاک دارای مواد مغذی بکارید و آبیاری بعدی را همراه با یک محلول قارچکش انجام دهید.
گلدان مناسب
اگر مدت زیادی است که گیاه در یک گلدان قدیمی رشد کرده ممکن است ریشه ها متراکم شده و فضای کافی برای رشد خود نداشته باشند. در این حالت آب به سختی میتواند میان ریشه ها رفته و به آن ها برسد در نتیجه آب مورد نیاز به اندازه کافی به گیاه نمی رسد. در این شرایط برای جلوگیری از آسیب بیشتر باید گلدان را عوض کرد و یک گلدان مناسب دیگر فراهم کرد قبل از اینکه گیاه را انتقال دهید لازم است ریشه را به خوبی بررسی کنید تا مشگلی نداشته باشد و دچار آفت نشده باشد، در صورت تنیدگی ریشه ها سعی کنید با دقت کافی، کمی ریشه ها را از هم جدا کنید و پس ازگیاه را در گلدان پر شده با مواد مغذی قرار دهید.
خاک
داشتن خاک مناسب به اندازه آبیاری مهم است و باید دانست داشتن زهکشی مناسب در سلامت گیاه و جلوگیری از پژمرده شدن کاکتوس نقش مهمی ایجاد می کند. مواد مغدی مورد نیاز گیاه باید در خاک وجود داشته باشد می توان از کود های خانگی رقیق شده که میزان فسفر موجود در آن از نیتروژن بیشتر نباشد استفاده کرد. لازم است تا در سال حداقل یک بار به خاک گلدان کود اضافه کرد تا رشد خوبی داشته باشد و در حفظ سلامتی آن کمک کرد. همچنین برای آشنایی با نحوه تعویض خاک کاکتوس کلیک کنید
بیماری ها
یکی از مهم ترین آفات کاکتوس شپشک آرد آلو نام دارد که می توان علاوه بر رشد کلی بر قسمت های مختلف نیز آسیب وارد سازد و موجب پژمرده شدن کاکتوس شود. برخی از این آفات در روی بافت گیاه و بین شیار ها جا خوش می کنند و برخی در ریشه و زیر خاک هستند و به ریشه گیاه آسیب می زنند حتی برخی از این آفت ها روی خار ها وجود دارند و از این طریق آب داخل کاکتوس را میمکند، این گونه از آفت ها از آب داخل گیاه تغذیه می کنند حشره کش شپشک ها را از بین می برد اما باید غلظت حشره کش زیاد باشد تا در برابر پوشش محافظ این آفت اثر کند.
پس از خلاص شدن از شپشک ها بهتر است با کمک مسواک یا اسپری آب از آفت کش استفاده کنیم. بهترین زمان استفاده از آفتکش ها در فصل رشد گیاه است. شپشک سپردار نوعی دیگر از آفت ها هستند که موجب آسیب رسیدن به کاکتوس می شوند. آن ها دارای یک پوشش محافظ و قدرت چسبندگی بالا هستند با ایجاد یک حفره روی گیاه شیره گیاه را می مکند و از آن تغذیه می کنند. سرعت تکثیر آن ها بسیار زیاد است و می توانند در فاصله زمانی اندک چند روز تمام سطح کاکتوس را اشغال کنند در این حالت گیاه کرکی و مات می شود.
این شپشک ها قسمتی از گیاه را که سایه داشته باشد بیشتر ترجیح می دهند و به قسمت های جوان گیاه حمله می کنند. ابتدا سعی کنید تمام شپشک ها را از گیاه جدا کنید دقت داشته باشید زیر تیغ ها و قسمت های عمیق کاکتوس پنهان نشده باشند زیرا با سرعت تکثیر بالا می توانند زحمات شما را هدر بدهند. پس از آن باید ازسم سیستماتیک استفاده کرد این سم از طریق ریشه جذب می شود و به گیاه منتقل می شود و از آنجا وارد بدن شپشک شده و آن را می کشد. بهترین زمان استفاده از سم در فصل رشد می باشد گاهی برای دست یافتن به این هدف و حذف کامل شپشک ها مجبور هستید بار ها شپشک ها را از گیاه خود جدا کنید تا فصل رشد برسد و گیاه همراه با آب و مواد مغذی سم را جذب کند.
رنگ پریدگی و لاغر شدن
وجود نور کافی یک فاکتور اساسی برای ادامه رشد این گیاه است و مانع رنگ پریدگی گیاه و پژمرده شدن کاکتوس می شود. قرار دادن گلدان در مقابل پنجره های نورگیر به تامین نور کافی کمک می کند اما همین کار باعث می شود تا گیاه خود را به سمت بیرون خم کند تا نور بیشتری دریافت کند. اگر ظاهر گیاه شما دچار رنگ پریدگی، بدشکلی در رشد، دراز و رنجور شد بیانگر این موضوع است که دچار رنگ پریدگی یا همان اتیلاسیون شده است. تغییرات ایجاد شده در گیاه دائمی هستند و برگشت پذیر نمی باشد اما برای ادامه رشد صحیح باید آن را به مکانی انتقال بدهید که بتواند نور بیشتری دریافت کند و مانعی در تابش خورشید به آن وجود نداشته باشد این انتقال باید تدریجی صورت بگیرد تا گیاه ضعیف شده دچار آسیب بیشتر نشود و یا آفتاب سوختگی در گیاه به وجود نیایید. اگر به نور کافی دسترسی ندارید می توان با شبیه ساز کردن حالت خواب رشد گیاه را کاهش دهید تا بیشتر آسیب نبیند. برای این کار گلدان را در هوای سرد قرار داده و دفعات آبیاری را کاهش دهید برای این شرایط شب ها با دمای ۲۰ درجه کمتر از روزها مناسب است.
خواب زمستانی
در زمستان که فصل استراحت گیاه است ممکن است کمی پژمرده به نظر بیاید اما جای نگرانی نیست. با کاهش دما آب دروب بافت های گیاه کم می شود و کمی چروکیده و در خود فرو رفته به چشم می آید. با گذشتن از زمستان ریشه فعالیت سابق خود را از سر می گیرد و ظاهر شاداب و توپری به دست می آورد. پژمرده شدن کاکتوس در دوره استراحت کاملا طبیعی است و جای هیچ نگرانی نیست.
گلدهی
با وجود شرایط ایده آل رشد، گل دهی اتفاق می افتد در این زمان رشد گیاه بسیار کم و یا حتی متوقف می شود و ممکن است گیاه تحلیل برود چرا که تمام انرژی خود را صرف باز کردن غنچه هایش می کند اما با گذشت از این مرحله انرژی گیر دوباره به رشد خود بر می گردد و حالت اولیه آن را شاهد خواهید بود.
امیدوارم آشنایی با دلایل پژمرده شدن گیاه کاکتوس و نیز نحوه جلوگیری از پژمردگی این گیاه برای شما مفید باشد. همچنین در مقاله رو به رو با نحوه پیوند زدن کاکتوس آشنا شوید.